ТОШКЕНТ, 10 сен — Sputnik. Қозоғистон президенти Нурсултон Назарбоев ислом дунёсида "катта йигирматалик" муқобилини ташкил этишни таклиф қилди, деб хабар берди Спутник Қозоғистон.

"Мен, G-20га ўхшаш форум — ислом дунёсида фан ва иқтисодиётни ривожлантириш бўйича норасмий гуруҳни — ташкил этиш керак, деган фикрдаман. Ислом ҳамкорлик ташкилотининг 15та етакчи давлатидан ИҲТ-15 ташкилотини вужудга келтирса бўлади", — деб айтган Назарбоев якшанба куни ИҲТ саммитида.

Қозоғистон президенти, ислом дунёси учун фан ва технологиялар тараққиёти жуда муҳимлигини, ушбу йўналиш "ғарб давлатлари билан сермаҳсул ҳамкорлик"ни ривожлантириш учун асос бўла олишини таъкидлаб ўтган.

Назарбоев фикрича, ислом дунёсини ғарб билан яқинлаштириб турадиган форумларни тез-тез ўтказиб туриш керак.

Ўз навбатида Туркия президенти Ражаб Эрдўғон ИҲТ давлатлари ўртасида фан ва технологиялар тараққиёти соҳасида яқин ҳамкорликни йўлга қўйиш керак деган фикрни маъқуллаган.

"Ислом цивилизацияси — бу фан ва илм цивилизацияси. Мусулмонлар жаҳон сиёсатига йўналиш бериб турган даврларда, айнан ислом дунёси илм-фан ва инновациялар маркази бўлган. Фан ва ўқиш, тадқиқотлар мусулмонлар ҳаётида иккинчи планга ўтгач, ўша даврдан бошлаб ортда қолиш ва таназзул даври бошланган", — деган Эрдўғон.

Эрдўғон айтган маълумотларга кўра, бугунги кунда ислом дунёсининг 55% аҳолиси саводсиздир.

"Бизнинг энг муваффақиятли фарзандларимиз, энг зўр онгларимиз ғарб давлатларига кетмоқда, ғарб ташкилотларида фаолият юритишмоқда, шунингдек, афсус билан қайд этиш жоизки, инновацион технологиялар соҳасида (маҳсулотларни) ишлаб чиқариш ўрнига уларнинг истеъмолчисига айланиб қолганмиз. Бу миллий хавфсизлигимиз нуқтаи-назаридан бизни заифлаштирмоқда", — деган Эрдўғон.

Эрдўғоннинг фикрича, ислом дунёси гуллаб-яшнаши учун, мусулмон мамлакатлари "билимларни ишлаб чиқариши" ва "уларга энг яхши даражада ишлов бериши" лозим. Айнан шу мақсадда Туркия президенти ИҲТ давлатлари ўртасида талабалар алмашинуви олийгоҳлари ўртасида ҳамкорликни йўлга қўйишни таклиф қилди.

Ўзбекистонда 2028 йилга қадар Марказий Осиёда биринчи атом электр станциясини барпо этиш режалаштирилган. Бироқ, кадрларни тайёрлаш жараёни анча олдин бошлаб юборилган. Хусусан, кадрлар нафақат Тошкентдаги НИЯУ МИФИ томонидан, балки республика олийгоҳларидаги алоҳида мухсус факультетлар томонидан ҳам тайёрланмоқда.

Шавкат Абдукамиловнинг сўзларига кўра, атом энергетикаси сингари энг муҳим соҳада мутахассисларни тайёрлаш олий таълим муассасасида олинган таълим билан чегараланмайди - бу тайёргарликнинг биринчи пиллапоясидир, холос.

"Бу, зинҳор, атомчи-битирувчилар дипломларини олганларидан сўнг дарҳол AЭС энергия блокларини бошқариш имкониятига эга бўлишларини англатмайди. Кадрларни тайёрлаш - узлуксиз жараёндир. Шу тарзда, ёш мутахассислар қурилиш жараёнида ва ишга тушириш босқичларида фаол иштирок этишади ва иш моҳиятини ўрганадилар. Бундан ташқари, Россиядаги шунга ўхшаш АЭСларда, хусусан, Нововоронеждаги АЭСда мажбурий стажировкалар режалаштирилган. Булардан ташқари, биринчи блок ишга туширилгандан сўнг, қурилаётган иккинчи блокнинг мутахассислари ўқув машғулотлари мақсадида ишлаётган реакторда ҳамкасблари билан биргаликда барча ҳаракатларни машқ қиладилар", - дея изоҳ берди "Ўзатом" вакили.

Aйтганча, Ўзбекистондаги бўлажак АЭСнинг биринчи объекти бошқарув панелининг тўлиқ ўлчамдаги моделига эга ўқув мажмуаси бўлади. Aйнан ушбу тренажерда станциянинг бўлажак операторлари тажрибали ҳамкасблари ва муҳандислар раҳбарлигида ҳар қандай фавқулодда вазиятларда ўз ҳаракатларини машқ қилиб, маҳоратларини оширишади.

Мамлакат атом саноати фаолияти учун кадрлар тайёрлаш методикаси ҳақида Sputnik Ўзбекистон радиоподкастида рус тилида тингланг.